Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που φροντίζουν ηλικιωμένους με νόσο Αλτσχάιμερ ή άλλες μορφές άνοιας, είναι η δυσκολία στην επικοινωνία. Σταδιακά, η συζήτηση παύει να ρέει φυσικά και αβίαστα και οι παρεξηγήσεις, η σύγχυση και ο εκνευρισμός εμφανίζονται όλο και συχνότερα.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Αυτό συμβαίνει γιατί ο άνθρωπος που ξεχνά μπορεί να:
- Δυσκολεύεται να βρει την κατάλληλη λέξη για να πει αυτό που θέλει.
- Επιλέγει λανθασμένες λέξεις για να εκφράσει τη σκέψη του.
- Ξεχνά το όνομα ενός αντικειμένου, παρότι γνωρίζει τη χρήση του.
- Επαναλαμβάνει τις ίδιες λέξεις ή φράσεις ενώ μιλά.
- Βάζει στην ίδια πρόταση λέξεις ή νοήματα που δεν σχετίζονται μεταξύ τους.
- Χάνει τον ειρμό της σκέψης του.
- Επανέρχεται συνεχώς στα ίδια θέματα, ακόμα κι αν αυτά είναι άσχετα με την παρούσα συζήτηση.
- Αποφεύγει να μιλά.
Τι μπορώ να κάνω για να κάνω τη συζήτηση ευκολότερη;
1. Να είστε υπομονετικοί. Μην βιάζεστε. Δώστε στον άνθρωπό σας όσο χρόνο χρειάζεται για να εκφραστεί.
2. Περιορίστε τους περισπασμούς (τηλεόραση, ραδιόφωνο κλπ).
3. Συζητήστε ένας προς έναν.
4. Μιλήστε πρόσωπο με πρόσωπο με τον άνθρωπο που ξεχνά. Διατηρήστε τη βλεμματική επαφή.
5. Αποφύγετε να μιλάτε χαμηλόφωνα ή πολύ γρήγορα.
6. Δώστε προσοχή στη μη λεκτική επικοινωνία. Μιλήστε ήρεμα, καθησυχαστικά, διατηρώντας μία χαλαρή στάση στο σώμα.
7. Χρησιμοποιήστε απλές και σύντομες προτάσεις.
8. Εμπλουτίστε το λόγο σας με επεξηγηματικές χειρονομίες (π.χ. δείξτε προς τα πού θέλετε να πάτε).
9. Μιλήστε για ένα μόνο θέμα κάθε φορά.
10. Απλοποιήστε το νόημα των λεγομένων σας στον κατάλληλο βαθμό.
11. Αποφύγετε να διακόπτετε τον άνθρωπό σας ή να τελειώνετε εσείς τις προτάσεις του.
12. Μην διορθώνετε τα όποια λάθη στην έκφραση.
13. Ρωτήστε τον άνθρωπο που ξεχνά αν χρειάζεται βοήθεια με κάποια συγκεκριμένη λέξη.
14. Εξασκηθείτε στο να καταλαβαίνετε τι εννοεί ο άνθρωπός σας από τα συμφραζόμενα.
15. Μην προσποιείστε ότι καταλαβαίνετε τι θέλει να σας πει αν αυτό δεν ισχύει στην πραγματικότητα
16. Αποφύγετε τη “μωρουδίστικη” ομιλία (αργός ρυθμός, υπερβολικός τονισμός και αυξημένη ένταση).
17. Καθώς η νόσος προχωρά, διατυπώστε ερωτήσεις που απαντώνται με “ναι” ή “όχι”. Επιπλέον, δώστε επιλογές – όχι περισσότερες από δύο (π.χ. “Θέλεις να φορέσεις το μπλε ή το πράσινο πουκάμισο;”).
18. Αν αυτό είναι επιθυμητό από την πλευρά του, κρατήστε απαλά το χέρι του ανθρώπου σας ενώ συζητάτε.
19. Ακόμα και στα προχωρημένα στάδια της νόσου, μην μιλάτε ποτέ σαν ο άνθρωπός σας να μην είναι παρών.
20. Δείξτε σεβασμό στον άνθρωπο που ξεχνά και αντιμετωπίστε τον ως ισότιμο συνομιλητή.
Όλγα Λυμπεροπούλου
Γνωστική νευροψυχολόγος, M.Sc.
Ειδίκευση στην 3η Ηλικία και τις Άνοιες
Υπεύθυνη Κέντρου Διαταραχών Μνήμης
Τηλέφωνο για ραντεβού: 6993 305422
