Καλοκαιρινές διακοπές = υγιής εγκέφαλος
Οι διακοπές είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη σωματική και διανοητική μας υγεία γιατί το σώμα και ο εγκέφαλός μας δεν έχουν φτιαχτεί για να αντέχουν στο χρόνιο άγχος που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Το χρόνιο άγχος οδηγεί το σώμα στο να παράγει μεγάλες ποσότητες κορτιζόλης –που είναι γνωστή και ως “ορμόνη του στρες-, η οποία με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στον ιππόκαμπο, μία δομή του εγκεφάλου που σχετίζεται άμεσα με τη μνήμη και τη διαδικασία της μάθησης. Συνεπώς, η μείωση του άγχους είναι καθοριστική για τη βελτίωση της λειτουργίας του εγκεφάλου και οι καλοκαιρινές διακοπές αποτελούν την κατάλληλη αφορμή, μιας και δραστηριότητες όπως η κολύμβηση, ο επαρκής ύπνος, ο ποιοτικός χρόνος με την οικογένεια και τους φίλους, αλλά και η επαφή με νέες εμπειρίες αποδεδειγμένα βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση.
Σημασία δεν έχει το πού, αλλά το πώς
Σύντομες ή πολυήμερες, σε ξενοδοχείο, στο χωριό ή ακόμα και στο σπίτι μας, δεν έχει καμία σημασία. Οι διακοπές χαρίζουν απλόχερα τα οφέλη τους σε όσους έχουν συνειδητοποιήσει ότι το «κλειδί» της καλοκαιρινής αναζωογόνησης δεν είναι απλά το να λείψει κανείς για λίγες ημέρες από τη δουλειά, αλλά το να απομακρυνθεί από τους χώρους στους οποίους συνήθως κινείται. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους.
Ο πρώτος είναι μάλλον προφανής: είναι αδύνατο να αδειάσεις το μυαλό σου από τα προβλήματα που σε απασχολούν, όταν κινείσαι μέσα σε αυτά. Και, όπως σωστά φαντάζεστε, πάντα κάτι προκύπτει: ένα επείγον ζήτημα στο γραφείο για το οποίο είναι απαραίτητη τη βοήθειά σας, η «ευκαιρία» να βάψετε το σπίτι τώρα που έχετε χρόνο, η ανάγκη να κάνετε ένα ξεκαθάρισμα στο mailbox που έχει πάνω από 100 μη αναγνωσμένα μηνύματα… Πάρτε αποστάσεις από οτιδήποτε σας κρατάει δεμένους με τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Κι αν δεν φύγετε από τη βάση σας κατά τη διάρκεια των διακοπών, γίνετε τουρίστες στην πόλη σας! Κάντε ολοήμερες εξορμήσεις στις κοντινές παραλίες, εξερευνήστε τα πιο δροσερά σημεία της πόλης, επισκεφθείτε αρχαιολογικούς χώρους μπροστά από τους οποίους περνάτε καθημερινά στη διαδρομή προς το γραφείο.
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο η απόσταση από τα συνηθισμένα μας «λημέρια» είναι λυτρωτική, είναι ότι βοηθά στο να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της καθημερινής μας ζωής με φρέσκια ματιά. Σκεφτείτε τι συμβαίνει όταν ζητάτε τη γνώμη ενός φίλου για ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζετε: συνήθως σας βοηθά να προσεγγίσετε το θέμα μέσα από μία νέα προοπτική, μιας και ο ίδιος δεν εμπλέκεται σε αυτό που βιώνετε. Αντίστοιχα, πολλοί άνθρωποι βρίσκουν τις απαντήσεις σε ζητήματα που τους απασχολούν κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, ακριβώς επειδή παίρνουν απόσταση από το πρόβλημα και οι λύσεις αναδύονται αυθόρμητα, σαν να ήταν πάντα μπροστά στα μάτια τους και να μην τις έβλεπαν.
Τραβήξτε την πρίζα: ο εγκέφαλός σας θα σας ευγνωμονεί
Το γεγονός ότι πολλοί από εμάς είμαστε με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο συνδεδεμένοι 24 ώρες το 24ωρο με το διαδίκτυο, δεν είναι κάτι καινούριο. Άσχετα με το αν θέλουμε να το παραδεχτούμε, τα μάτια μας βρίσκονται για πολλές ώρες κολλημένα σε μία μικρή ή μεγαλύτερη οθόνη. Καθημερινά, ο εγκέφαλός μας κατακλύζεται από χιλιάδες πληροφορίες που καταφθάνουν με συνεχόμενη ροή. Σύμφωνα με μία έρευνα του 2011, σε μία συνηθισμένη ημέρα, ερχόμαστε σε επαφή με όγκο πληροφοριών αντίστοιχο με αυτόν που περιέχεται σε 174 εφημερίδες, αριθμός που είναι πέντε φορές μεγαλύτερος από την αντίστοιχη έκθεσή μας σε πληροφορίες το 1986.
Ακόμα κι αν αρχίζετε να νιώθετε τα πρώτα συμπτώματα του συνδρόμου στέρησης και μόνο στη σκέψη ότι θα αποχωριστείτε το κινητό σας τηλέφωνο, το tablet και το laptop, η αλήθεια είναι ότι ο εγκέφαλός σας χρειάζετε ένα διάλειμμα από όλα αυτά. Κατά τη διάρκεια των διακοπών σας απαρνηθείτε την τεχνολογία και το διαδίκτυο και απολαύστε το καλοκαίρι όπως όταν ήσασταν παιδιά, ζώντας την κάθε στιγμή με όλες σας τις αισθήσεις και αποτυπώνοντας εικόνες και εμπειρίες στο μυαλό και όχι στο Instagram. Κι αν αυτό σας φαίνεται ακατόρθωτο, ορίστε τουλάχιστον κάποιους κανόνες, όπως π.χ. ότι θα ελέγχετε τα emails σας και θα συνδέεστε στα κοινωνικά δίκτυα μόνο μία συγκεκριμένη ώρα της ημέρας για λίγα λεπτά.
Έτοιμοι, λοιπόν, για διακοπές;
Αν φέτος το καλοκαίρι θέλετε να αποφορτίσετε τον εγκέφαλό σας από το καθημερινό στρες, να τονώσετε τις λειτουργίες του και να βελτιώσετε την παραγωγικότητά σας, υπάρχει μόνο ένας τρόπος: επιτρέψτε του να κάνει και αυτός διακοπές. Αφήστε πίσω σας τα προβλήματα, τη ρουτίνα και τις “Σειρήνες” της τεχνολογίας και επιτρέψτε του να τεμπελιάσει και να περιπλανηθεί ελεύθερα σε σκέψεις και εμπειρίες, ώστε να είναι έτοιμος να σας υπηρετήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο όταν επιστρέψετε από τις διακοπές σας.
Όλγα Λυμπεροπούλου
Γνωστική νευροψυχολόγος, M.Sc.
Ειδίκευση στην 3η Ηλικία και τις Άνοιες
Υπεύθυνη Κέντρου Διαταραχών Μνήμης
Τηλέφωνο για ραντεβού: 6993 305422
* Διαβάστε το άρθρο όπως αναδημοσιεύθηκε στη Huffington Post Greece εδώ.
