Ξεκινώντας να γράφω για την ξεκούραση, μου ήρθαν στο μυαλό αναμνήσεις. “Καλώς την τη σκληρά εργαζόμενη!”. Έτσι με χαιρετούσε επί μήνες κάθε φορά που τύχαινε να συναντηθούμε ένας γνωστός μου. Είχα μόλις επιστρέψει στη δουλειά λίγο μετά από τη γέννηση της κόρης μου, αποφασισμένη να αφήσω πίσω μου τις ημέρες που οι επαγγελματικές μου υποχρεώσεις ξεκινούσαν νωρίς το πρωί και δεν τελείωναν πριν από τα μεσάνυχτα. Είχαν αλλάξει όχι μόνο οι προτεραιότητες μου, αλλά και ο τρόπος που αντιμετώπιζα τη ζωή, συνολικά.
Υποδέχθηκα με ανακούφιση τον καινούριο μου εαυτό που ήθελε να δουλεύει με πάθος, να δημιουργεί και να προσφέρει, αλλά και παράλληλα να χαίρεται, να ξεκουράζεται και να απολαμβάνει. “Δικαίωμά σου”, θα σκεφτεί κανείς. Κι όμως, να που βρισκόμουν απολογούμενη, στόχος υποτιμητικών σχολίων που λέγονταν μεταξύ σοβαρού και αστείου και υπονοούσαν, λίγο πολύ, ότι δεν είμαι παρά μια… τεμπέλα. Και δεν είναι παράξενο, αν σκεφτεί κανείς ότι στην εποχή μας το να είσαι μονίμως απασχολημένος είναι ένα ιδιότυπο είδος “παρασήμου”, η απόδειξη ότι είσαι πολύ σημαντικός, περιζήτητος και προφανώς επιτυχημένος.
Και η ξεκούραση;
Και η ξεκούραση; Πού χωράει μέσα σε όλα αυτά; Κι εδώ δεν αναφέρομαι στον πολύτιμο ύπνο (που ακόμα και σε αυτόν κάνουμε “εκπτώσεις”…) και στις πολυπόθητες καλοκαιρινές διακοπές, αλλά στις στιγμές ανάπαυλας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Θα έλεγε κανείς πως στην καλύτερη περίπτωση είναι κάτι που σκεφτόμαστε στο τέλος της ημέρας, αν και εφόσον έχουμε “τικάρει” όλα τα κουτάκια στη λίστα με τις εκκρεμότητες μας και παράλληλα, αν υπάρχει ο χρόνος, αν υπάρχει η διάθεση, αν, αν, αν… Δηλαδή, σχεδόν ποτέ.
Η ξεκούραση, όμως, δεν είναι πολυτέλεια. Είναι δικαίωμα και ανάγκη. Πρόσφατες έρευνες αποδεικνύουν ότι τα διαλείμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας επιτρέπουν στο σώμα να διαχειριστεί αποτελεσματικότερα το στρες και στον εγκέφαλο να γίνει πιο δημιουργικός και παραγωγικός. Παράλληλα, βελτιώνουν την ποιότητα της αλληλεπίδρασης με τους άλλους ανθρώπους, εκτοξεύουν την αποδοτικότητά μας, τονώνουν την ψυχολογία και θωρακίζουν την υγεία μας απέναντι σε πολλές πιθανές απειλές.
Πότε ήταν η τελευταία φορά που έκανες κάτι χαλαρωτικό; Που έκανες ένα διάλειμμα και χάρισες στον εαυτό σου λίγα ανεκτίμητα λεπτά ξεκούρασης, ηρεμίας και χαλάρωσης; Αν δυσκολεύεσαι να θυμηθείς, δεν είσαι η μόνη. Είναι όμως στο χέρι σου να βάλεις ξανά την ξεκούραση στο καθημερινό σου λεξιλόγιο, ακόμα κι αν το πρόγραμμα σου είναι γεμάτο και ο χρόνος σου περιορισμένος.
Τα δύο βασικά βήματα
#1 Βρες τι σημαίνει ξεκούραση για σένα
Το πρώτο βήμα σε αυτή τη διαδρομή είναι να διαπιστώσεις τι είναι αυτό που σε χαλαρώνει. Η λέξη “ξεκούραση” σημαίνει κάτι διαφορετικό για τον καθένα μας. Για μένα ξεκούραση είναι να χαθώ στις σελίδες του βιβλίου μου. Για σένα μπορεί να είναι το να βγάλεις βόλτα το σκύλο σου, να δεις ένα επεισόδιο από την αγαπημένη σου σειρά ή το να τρέξεις με έντονο ρυθμό για μισή ώρα στο διάδρομο. Ο δικός σου ορισμός της ξεκούρασης δεν χρειάζεται να είναι ο ίδιος με αυτόν των υπολοίπων.
#2 Απόλαυσε τον ελεύθερο χρόνο σου χωρίς τύψεις
Το δεύτερο και το πλέον σημαντικό βήμα είναι να χαλαρώσεις και να απολαύσεις την ανάπαυλα χωρίς τύψεις. Χωρίς να σκέφτεσαι ότι, αντί να χαζέψεις το περιοδικό που σε περιμένει υπομονετικά εδώ και μέρες στο τραπεζάκι του σαλονιού, θα ήταν προτιμότερο να τελειώσεις την έκθεση που έχεις να παραδώσεις / να μαγειρέψεις για αύριο / να πληρώσεις online τους λογαριασμούς. Ακόμα και μια απόλυτα χαλαρωτική δραστηριότητα μπορεί να μετατραπεί σε ψυχολογικό βασανιστήριο αν την κάνεις νιώθωντας τύψεις.
5 ιδέες για πραγματική ξεκούραση
#1 Κάν’ το όπως οι Γάλλοι
Για τους Γάλλους το μεσημεριανό διάλειμμα είναι ιερό και αδιαπραγμάτευτο – και το ίδιο θα έπρεπε να ισχύει και για σένα. Δεν νομίζεις ότι σου αξίζει κάτι καλύτερο από το να τρως βιαστικά ένα σάντουιτς ενώ ταυτόχρονα ελέγχεις τα email σου; Κάνε το διάλειμμα για φαγητό μία ευχάριστη παρένθεση στη μέρα σου, που θα την περιμένεις πώς και πώς. Απομακρύνσου απο το χώρο εργασίας ή τουλάχιστον από το γραφείο σου, άφησε στην άκρη το κινητό και απόλαυσε με ηρεμία ένα γεύμα που θα έχεις ετοιμάσει από το σπίτι. Ένα δεκάλεπτο διάλειμμα είναι αρκετό για να επιστρέψεις στις υποχρεώσεις σου πλήρως ανανεωμένη.
#2 Επιβράβευσε τον εαυτό σου – τώρα, όχι αργότερα
“Θα τελειώσω τα πάντα και μετά θα βάλω μουσική και θα κάνω ένα καυτό μπάνιο”. Να μία από τις υποσχέσεις που δίνουμε στον εαυτό μας όταν θέλουμε να τον πιέσουμε να συγκεντρωθεί και να αποδώσει στο 100% των δυνατοτήτων του. Γιατί όμως να περιμένεις το τέλος της ημέρας για να επιβραβεύσεις τον εαυτό σου για τη σκληρή του προσπάθεια; Δώσε του τώρα ένα “καροτάκι” και δες το άγχος σου να εξαφανίζεται, την μπαταρία σου να γεμίζει και τις υποχρεώσεις να διεκπεραιώνονται στο μισό από το χρόνο που θα χρειαζόσουν κανονικά.
#3 “Συνταγογράφησε” στον εαυτό σου την αγαπημένη σου δραστηριότητα
Δώσε στον εαυτό σου την άδεια να απολαμβάνει μικρά απολαυστικά διαλείμματα, ακόμα και κατά τη διάρκεια μιας γεμάτης ημέρας. Ο μόνος τρόπος να “νομιμοποιήσεις” το δικαίωμα σου σε αυτά τα διαλείμματα είναι να τα αντιμετωπίσεις όπως οποιοδήποτε άλλο από τα “πρέπει” σου. Σημείωσε στο ημερολόγιο σου 15 λεπτά κάθε μέρα (αν μπορείς και περισσότερα, ακόμα καλύτερα) αφιερωμένα σε μία δραστηριότητα που σε χαλαρώνει και σε αναζωογονεί. Δεν φαντάζεσαι πόσο καλύτερα θα νιώσεις ξέροντας ότι ο χρόνος για ξεκούραση θα αποτελεί πια για σένα ένα προνόμιο που δε θα επιδέχεται συζήτηση.
#4 Κάθε τόσο, κάνε ένα μίνι διάλειμμα
Αν ο χρόνος σου είναι τόσο περιορισμένος που δεν προλαβαίνεις να εφαρμόσεις τις παραπάνω ιδέες, υιοθέτησε τουλάχιστον τη συνήθεια των μίνι διαλειμμάτων. Κάθε μία ώρα σήκω από το γραφείο σου και κάνει κάτι διαφορετικό για 2-3 λεπτά. Φτιάξε το αγαπημένο σου ρόφημα. Πλησίασε στο παράθυρο και εστίασε το βλέμμα σου σε ένα μακρινό σημείο στον ορίζοντα. Κάνε μερικές διατάσεις. Ανάπνευσε αργά, αφήνοντας να περάσουν 5 δευτερόλεπτα έπειτα από κάθε εισπνοή και εκπνοή. Ξάπλωσε στον καναπέ και κλείσε τα μάτια σου. Άκου το αγαπημένο σου τραγούδι. Είναι ο πιο σύντομος και εύκολος τρόπος για να κάνεις restart στον εγκέφαλό σου.
#5 Δες τα πράγματα αλλιώς
Ξέρεις ήδη πόσο μπορεί να εξοργιστείς αναλογιζόμενη το χρόνο που χάνεις περιμένοντας στην ουρά στην τράπεζα ή επιστρέφοντας με το λεωφορείο από το γραφείο στο σπίτι. Ένας τρόπος για να διαχειριστείς αποτελεσματικότερα τον “νεκρό χρόνο” κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι να τον αντιμετωπίσεις ως μία ευκαιρία για διάλειμμα. Σκέψου το ως εξής: Αν κάποιος σου έλεγε ότι σου χαρίζει ένα εικοσάλεπτο διάλειμμα για να χαζέψεις τους ανθρώπους γύρω σου, να σκεφτείς τι θέλεις να κάνεις το Σαββατοκύριακο και, γιατί όχι, να πιάσεις την κουβέντα με το διπλανό σου, δεν θα το δεχόσουν με χαρά; Καν’ το λοιπόν! Τι περιμένεις;
Όλγα Λυμπεροπούλου
Γνωστική νευροψυχολόγος, M.Sc.
Ειδίκευση στην 3η Ηλικία και τις Άνοιες
Υπεύθυνη Κέντρου Διαταραχών Μνήμης
Τηλέφωνο για ραντεβού: 6993305422
* Διαβάστε το άρθρο όπως δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Shape.
